عملیات وعده صادق، پاسخی بود که باید داده می‌شد تا بازدارندگی ایران به حالت اولیه برگردد

عطنا- نشست علمی "ابعاد سیاسی و بین المللی عملیات وعده صادق" با حضور استادان دانشکده حقوق و علوم سیاسی و دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی، پیرامون پیامدهای عملیات وعده صادق، در تالار صلح دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد. 

دکتر مجیدرضا مؤمنی؛ مدیر این نشست، با بیان این‌که سیاست و رسالت دانشکده حقوق و علوم سیاسی، توجه به مسائل روز و بین المللی بوده است، گفت: آنچه روی داد، از دومنظر قابل تحلیل است؛ اول این‌که رخدادهای غزه و آنچه بر سر مردم غزه آمد، روح هر انسان آزاده ای را می‌آزارد، از طرف دیگر برای مسلمانانی که شاهد نقض حقوق بشر برای هم‌کیشان خود بوده‌اند، عذاب‌آور و دردناک است، همچنین اعمال شنیع رژیم صهیونیستی برای مردم شریف ایران غیرقابل تحمل است.

پیامدهای راهبردی عملیات نظامی وعده صادق

دکتر محمد باقر خرمشاد در تحلیل این رویداد گفت: از منظرهای مختلف می‌توان به عملیات وعده صادق پرداخت، سوالی که بنده در صدد پاسخ به آن هستم این است که عملیات نظامی جمهوری اسلامی ایران علیه اسرائیل چه پیامدهایی داشته است.

دو مفروض برای این سوال در نظر می‌گیریم؛ مفروض اول: رویدادی که رخ داد، اولا پدیده ای است بسیار راهبردی و درنتیجه، دارای پیامدهای راهبردی اثرگذار در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت خواهد بود. مفروض دیگر این‌که، آنچه از طرف ایران اتفاق افتاد، یک عکس العمل و یک پاسخ بود که می‌توان اسم آن را انتقام توأم با احتیاط گذاشت. در واقع حتما باید پاسخ داده می‌شد تا بازدارندگی ایران به حالت اولیه برگردد و طوری پاسخ داده شود که نه در دام اول نتانیاهو "درگیر کردن ایران با آمریکا" و نه در دام دوم به بهانه ی دام اول "کت بسته کردن ایران برای مدت طولانی" بیفتیم.

خرمشاد، برخی پیامدهای راهبردی عملیات وعده صادق را این‌گونه برشمرد: افزایش قدرت بازدارندگی ایران، مشروعیت بخشیدن به نیروهای مقاومت، انتقال سطح قدرت منطقه ایِ ایران، به چند درجه بالاتر، تغییر موازنه‌ی استراتژیک درمنطقه و جهان به نفع ایران و شرکا.

حفظ پیروزی و دستاورد از خود پیروزی مهم تر است

دکتر سیدجلال دهقانی فیروز آبادی نیز در تحلیل این رویداد گفت: "ما باید به مخاطرات بعد از این عملیات نیز توجه کنیم زیرا حفظ پیروزی و دستاورد، از خود پیروزی مهم تر است".

وی افزود: "این عملیات را با دو مفهوم موازنه و بازدارندگی می‌توان توضیح داد که بیش‌تر روی بازدارندگی تاکید می‌شود، اما اصالت با موازنه است زیرا با عملیات اسرائیل، موازنه برهم خورده بود که مجدداً موازنه دیگری بین ایران و اسرائیل ایجاد شد. اعتبار بازدارندگی ما با عملیات اسرائیل در سوریه زیر سوال رفت و لازم بود که ما آن را احیا کنیم. مهم ترین عنصر بازدارندگی، "اعتبار داشتن تهدید" و "گرایش عملی قدرت بازدارندگی" است.

دهقانی ازجمله چالش ها و خطرات احتمالی که بعد از این عملیات باید به آن توجه کرد، به تقویت تشدید حمایت آمریکا از اسرائیل، تقویت همکاری میان کشورهای اروپایی در مهار ایران، امنیتی سازی بیش‌تر ایران و ایران‌هراسی، عملیاتی شدن سیستم یکپارچه دفاعی خاورمیانه و همچنین آغاز سیاست تضعیف ایران به منظور مهار و محروم کردن ایران اشاره کرد.

الگوی تهدید، الگوی اتحاد

دکتر علی آدمی در ادامه این نشست ضمن بیان واکنش های رسانه های خارجی به این رویداد، گفت: جهان در حال گذار است. ساختارهای معنایی جهانی درحال فروپاشی هستند. ما در یک جهان پست مدرن زندگی می‌کنیم که در حال ساخت جهان ادراکی و گفتمانی است و دیگر کسی به منشور سازمان ملل اهمیتی نخواهد داد.

در این جهان درحال گذار و نظمی که فروپاشیده، یک جراحی عمیق باید صورت بگیرد. این جراحی معمولا در نقاط عطف تاریخ و توسط جنگ جهانی صورت می‌گیرد و فاتحان آن جنگ‌ها بعدها تاریخ را می‌نویسند، بنابراین یکی از نگرانی های من این است که مبادا ما را به این نظم سازی بکشانند، دیگر جراحی در قالب جنگ اول و دوم جهانی ممکن نیست زیرا جهان به یک تقابل اقتصادی و پیچیده رسیده است و کشورها به اقتصاد یکدیگر وابسته هستند. اما خاورمیانه را می‌توانند محلی کنند برای این نظم سازی جهانی و یکی از کشورهایی که هزینه نظم سازی جهانی را می‌دهد ما باشیم و به ما هزینه های بسیاری را تحمیل کنند. بنابراین در "مرحله گذار"، باید محاسبات درستی داشته باشیم و درک نادرست ما از نظم جهانی و وضعیت جهانی می‌تواند ما را وارد یک چالش جدی کند.

وی در ادامه خاطرنشان کرد که باید بتوانیم یک الگوی تهدید علیه اسرائیل درست کنیم و با الگوی تهدید، یک الگوی اتحاد منطقه ای برای خودمان ایجاد کنیم که بتوانیم بازدارندگی‌های آینده را داشته باشیم.

فتنه آخرالزمانی!

اما در ادامه این نشست، دکتر حشمت الله فلاحت پیشه تحلیل های متفاوتی ارائه داده و گفت که نگاه من به این جریان، یک نگاه مقطعی نیست، بلکه این رویداد را یک روند می‌‌بینم. اگر واقع گرایانه‌تر نگاه کنیم، می‌بینیم که خیلی از دستاوردهایی که شکل گرفته، نه برای ایران، بلکه برای دشمنان ایران است. ما پیام‌آور جنگ در منطقه هستیم و نه امنیت، و کشورهای منطقه به دنبال امنیت هستند. بنابراین کشورهای همسایه زیر چتر ما خواهند آمد یا آمریکا؟ اگر بخواهیم جریان را مقطعی ببینیم، من با دیگر دوستان موافقم، اما در روند، باید تجدید نظر کرد زیرا این یک فتنه آخرالزمانی است. مردم برای جنگ، سینه سپر خواهند کرد اما برای فتنه، سر را باید دزدید. از روز اول مشخص بود که این یک فتنه بود. از روز اول سیاست اشتباهی بود این‌که به گردن بگیریم عملیاتی که مارا غافلگیر کرد. اسرائیلی که سالی شش بار محکومیت سازمان ملل را می‌گیرد و عهدنامه شورای امنیت علیه او صادر می‌شود، الان در جایگاه مظلوم واقع شده است ولی شمایی که انرژی این جریان از شماست، در دیپلماسی جایگاهی ندارید. لذا من نظرم این است که اگر موضوع را در قالب روند ببینیم باید از آن درس بگیریم و البته در مقطعش باید بهش افتخار کرد.

هرکدام از اساتید تحلیل های متفاوت خود را ارائه دادند و ضمن هوشمندانه خواندن این عملیات، به مخاطرات، تهدید ها و راهکارهایی برای افزایش بازداندگی، همچنین سهیم شدن در توسعه همراه با کشورهای همسایه، اشاره کردند.

..."وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا

"...و خداوند هیچ گاه برای کافران نسبت به اهل ایمان راه تسلّط باز نخواهد نمود. (۱۴۱ نساء)

خبرنگار: زیلان نقشبندی

عکاس خبری: هلیا امیری نسب

عطنا را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

روبیکا                         روبینو

بله             ایتا